ღირსი აბბა იოსებ ალავერდელი

15 (ახალი სტილით 28) სექტემბერს ქართული ეკლესია აღნიშნავს ათცამეტ სირიელ მამათაგანის - ღირსი აბბა იოსებ ალავერდელის (+570) ხსენების დღეს. 

წმინდა იოსებ ალავერდელი წმინდა იოანე ზედაზნელთან და სხვა ასურელ მამებთან ერთად მოვიდა საქართველოში, VI საუკუნეში. ისინი იბერიის საეკლესიო და სამონასტრო ცხოვრების გასამტკიცებლად იყვნენ მოწოდებულნი. ამ დროს ქართლში (იბერიაში) მეფობ გაუქმებული იყო (არის ვარაუდი, რომ ქართლის ერთ ნაწილში მეფობა არ იყო გაუქმებული). 

სპარსელები ბატონობდნენ ქვეყანაში, ქრისტიანებს ავიწროებდნენ ცეცხლთაყვანისმცემლები. ქართლის რწმენის სიმტკიცეზე იყო დამოკიდებული მართლმადიდებლობის განმტკიცება არა მარტო კავკასიის რეგიონში, არამედ საერთოდ, მთელ აღმოსავლეთში. ამ დროს ათცამეტი ასურელი მამის მოსვლას კავკასიის ცენტრში, იბერიაში ჰქონდა უდიდესი ხილული, გააზრებადი და ასევე, საკრალური მნიშვნელობა (იხილეთ ჩვენი სტატია პრესა.გე-ს ბლოგებში: „მართლმადიდებლური საკრალური გეოპოლიტიკა V-VI საუკუნეების საქართველოში (მეორე ნაწილი)“). 

თავიდან წმინდა მამები ზედაზენზე დადგნენ, შემდეგ გაიშალნენ და იბერიის სხვადასხვა ადგილას დამკვიდრდნენ. აბბა იოსები დაემკვიდრა კახეთში, იმ ადგილას, სადაც დღეს ალავარდის ტაძარია ცად აზიდული. არის გადმოცემა, რომ აბბა იოსებს ჰქონდა ჯვარი, რომელიც გამოთლილი იყო ცხოველმყოფელი ჯვრისგან, რომელზეც აცვეს მაცხოვარი. 

ალაზნის მარჯვენა ნაპირას, ფართო, მწვანე ველზე წმინდა იოსებმა ააგო წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესია. 

 წმინდა იოსებ ალავერდელის შესახებ XVIII  საუკუნემდე  დამოუკიდებელი თხზულება არ დაწერილა ან არ შემონახულა. წმინდა იოსებ ალავერდელის შესახებ ცნობები შემონახულია იოანე  ზედაზნელის და შიო მღვმელის  ცხოვრებების ადრეულ რედაქციებში. ამ მცირე ცნობებზე დაყრდნობით XVIII ს-ის I  ნახევარში დაიწერა წმიდა იოსებ ალავერდელის სვინაქსარული ცხოვრება, რომლის ავტორია მეფე ერეკლე I-ის ასული მაკრინე მონაზონი (მარიამ-მაკრინე (1697/1698 -1732). 

სვინაქსარული „ცხოვრების“ მიხედვით, რომელიც ამ შემთხვევაში ზეპირ გადმოცემას ეყრდნობა, მამა იოსებს ერთხელ შეხვედრია სანადიროდ მყოფი ვიღაც დიდებული. შემდეგში ის დახმარებია მას ეკლესიის მშენებლობაში. იქვე დაარსებულა მონასტერიც. 

მალე მისი სიწმინდის ამბავი გავრცელდა ხალხში და მამა იოსების სანახავად უამრავი ადამიანი მოდიოდა, ისიც სიხარულით ქადაგებდა ჭეშმარიტ სარწმუნოებას. ალავერდის მონასტრის საძმოს პირველი წინამძღვარიც სწორედ აბბა იოსები გახლდათ. 

წმინდა იოსებ ალავერდელი გარდაიცვალა დაახლოებით 570 წელს. დაკრძალეს მის მიერ აშენებულ ტაძარში. 

მალე ქართველები შეიკრიბნენ და გვარამი გამოარჩიეს ერისმთავრად. ათცამეტ ასურელ მამას დიდი დამსახურება მიუძღვით ქართული ეკლესიის გაძლიერებაში, რასაც მერე მოჰყვა ქართული სახელმწიფოს აღორძინება. 

წმინდა იოსებ ალავერდელმა განამტკიცოს კვლავ ჩვენი ეკლესია და სახელმწიფო, ჩვენი ოჯახები! 

ტროპარი: 

იხარებს დღეს დღესასწაულსა შენსა ერი ქართველთა, და თაყუანის-ცემასა შესწირვენ ღმრთისა, რომელმან მოსცა ესე-ვითარი მამა, მზრუნველი და მეოხი, და შეიცვენ ლარნაკთა შენთა და შენ მიერ მოიღებენ ღმრთისაგან მდიდრად წყალობასა, ღირსო იოსებ. 

კონდაკი: 

წარუვალისა დიდებისა სუფევა შეიყუარე მამაო იოსებ, ამისთვის ქუეყანასა ზედა ცხოვრებითა შვენიერითა და ქცევითა საწადელითა იქცეოდი, და იქმენ შეზავებულ ვითარცა მარილითა სიყვარულისა ღმრთისათა, ამისთვის გნატრით და გევედრებით, რათა გვიოხო წინაშე მეუფისა.